محور این نگاشته را از سخنان ارزشمند آن امام مظلوم قرارداده‌ایم. چرا که بهره گیری از سخنان امامان اهل بیت علیهم السلام ما را به سنت رسول خدا صلى الله علیه و آله منتهى می سازد؛ همانگونه که در روایات فراوانى از امامان و اهل بیت علیهم السلام نقل شده که آنچه ما مى گوییم از رسول خداست، یا حدیث ما، حدیث پدران ما و حدیث رسول خداست.
دنیا همچون بازار است
از نظر جهان بینى اسلام دنیا یک بازار تجارت است؛ لذا گروهى در آن سود مى کنند و گروهى زیان مى برند همان گونه که در حدیثى از امام هادى علیه السلام مى خوانیم: «الدنیا سوق ربح فیها قوم و خسر آخرون؛ دنیا، بازارى است که گروهى در آن سود مى برند و گروهى زیان مى بینند».
بحث ما در صفت [دنیا] است، که حضرت ذکر مى فرماید؛ یعنى تجارتخانه بودن دنیا، در حقیقت دنیا همانند بازارى است که در آن تبادل کالا صورت مى گیرد، و چه اصطلاح زیبائى، بازار به معنى باز آر؛ یعنى هر چه بردى عوض آن را باز آور، مبادا ضرر کنى و شى ء گران بهائى را با کم بهائى مبادله کنى.
در وهلۀ نخست باید گفت انسان ها سرمایه دارانى هستند که وارد بازار دنیا مى شوند مدت این بازار مانند بسیارى از بازارهاى جهانى محدود است و سرمایه آنها ساعات و شب ها و روزهاى عمر آنهاست هرگاه در این مدت در خواب باشند سرمایه از دست مى رود و تجارتى حاصل نمى شود.
حال ببینیم در این بازار چه خبر است؟ این بازار هم مثل بازارهاى متعارف داراى فروشنده، خریدار،کالا، قیمت کالا و دلال است، فروشنده، انسان ها و خریدار خدا و کالا، اقوال و اعمال خیر و شر است. حال انسان در موقع مرگ در برابر روح و نفسى که از او گرفته مى شود، بهائى متناسب دریافت مى کند، بهاء خوب در برابر جنس خوب و بهاء بد در برابر جنس بد، و چیزى که عوض دارد گله ندارد!
اما ثمن بهاء، بهشت و جوار الهى و رضوان خداوندى و یا جهنم و دورى و حرمان از رحمت الهى است.
دلالان این بازار دو گونه اند:
۱.دلالانى که به خیر و صلاح و سود معامله براى طرفین معامله مى اندیشند، هم چون رسولان و پیامبران الهى و نیز عقول انسان ها که در کنار رسولان خارجى به عنوان رسولان باطنى انسان را به خیرات رهنمون مى کنند تا فروشنده این بازار بینا شود.
- دلالانى که به شرارت و فساد سوق مى دهند که شیاطین انس و جن که از خارج در صدد افساد هستند. و نیز هواهاى نفسانى که در برابر عقل دکان باز کرده و جبهه گیرى مى کنند در این دسته قرار می گیرند.
موفقیت در این بازار، نیاز به توفیق الهى و فرا گرفتن آموزش هاى پیامبران و اولیاء الهى دارد که ما جنس هاى خود را هر چه بیشتر بفروشیم، و تا مى توانیم تمام جیب هاى خود را از بهاى جنس ها پر کنیم، و با دستى پر بازار دنیا را بدون ناراحتى ترک کنیم.
چه بسا افراد بد و نیک وقتى از این بازار خارج مى شوند، ناراحت باشند، همانند کسانى که وارد غارى شوند، و اشیاء براقى را ببینند، و عده اى گویند اینها گوهرهاى شب چراغ است، و عده اى گویند نه.
آن عده که منکرند، گویند چرا دست خود و بار خود را سنگین کنیم، و چیزى برنمى دارند، و عده اى گویند احتیاطاً مقدارى برمى داریم، وقتى بیرون مى آیند و در برابر پرتو خورشید قرار مى گیرند، متوجه مى شوند گوهر و دُرّ است ولى هر دو دسته ناراحتند دسته اول گویند: چرا نیاوردیم، و دسته دوم گویند: چرا کم آورده اید.
تمام این تعبیرات، نشان مى دهد که نباید به دنیا، به عنوان یک هدف نهایى نگاه کرد، بلکه ابزار و وسیله اى است براى اندوختن سرمایه عمل صالح و تحصیل معارف الهى جهت نتیجه گیرى در جایگاه ابدى.
